Geschenk

De ene zelfdoding is de andere niet, maar de kracht van de emoties die erbij komen zijn altijd even sterk. Als hulpverlener stap je na de onomkeerbare daad in een bedrukte sfeer van diepe neerslachtigheid. De ruimte is altijd gevuld met veel mensen in een bijzonder heersende stilte. De onaangekondigde leegte is immens en zo voelbaar dat je deze aan zou kunnen raken.

De eerste confrontatie met het ontzielde lichaam is haast traumatisch te noemen. Een werkelijkheid die verdooft en niet te bevatten is. Er is immer de vraag: waarom? Waarom snijdt door de samengekomen zielen en gonst door de kamer. Bij de zoektocht naar het antwoord gaat het altijd over verbinding. Het contact en de onderlinge relaties. Niet zelden gaat het over schuld en schaamte. Als er geen afscheidsbrief gevonden wordt dan is het antwoord zoeken op de waarom-vraag een doodlopende weg.

Ook een poging tot reconstructie leidt tot radeloosheid, want waarom stond de brommer van het 17-jarige meisje vijfhonderd meter voor de spoorwegovergang? Waarom nam zij van huis naar haar werk een andere weg dan ze gewoon was. Hoe zit het met haar vriendinnengroep? Ze had gezegd dat ze slecht in haar vel zat, maar nooit zelfmoord zou plegen. Ze had die gedachten wel eerder gehad, maar het waren slechts gedachten geweest. Waarom bezocht ze kort voor haar daad het graf van haar overleden opa? Door erover te praten met de mensen die dicht om haar heen staan zijn er wel wat puzzelstukjes te leggen die enigszins iets van houvast bieden.

Je kunt slechts luisteren en aanvoelen wat in deze dagen nodig is. Natuurlijk heeft niemand honger en smaakt alles naar niks, maar een pan soep en wat broodjes dragen wel bij aan overleven. Het regelen van de uitvaart is aan de orde, maar je kunt als uitvaartverzorgster zo’n eerste dag enkel voorzichtig een stappenplan in kaart brengen en wat overwegingen achterlaten. Er moeten veel keuzes gemaakt worden waar je hoofd absoluut niet naar staat. Alles raakt buitengewoon. Ook wanneer je het lichaam voorgoed uit handen geeft.

Na het afscheid breekt de stilte je hart als de stoel van je dochter bij het avondeten leeg blijft. Geen avondplas en welterusten kus. Een onbeslapen bed en in de ochtend geen startende brommer, die richting school of werk rijdt. Geen hangende vrienden op de bank achter de televisie, die bier drinken en chips eten. Noch irritatie over de opgerolde sokken in de was. Uitsluitend een intens verlangen naar de dagelijks eenvoudige rituelen. Er zijn mensen nabij die je troosten en hartverwarmend aanmoedigen. Er zijn ook mensen die als een olifant door je porseleinen leven lopen en al je kwetsbaarheid, bijvoorbeeld domweg je dienstverband, beëindigen, omdat je de laatste tijd niet functioneerde en je werkgever te veel geld koste. In ontmoetingen wordt je hier en daar overvallen met lompe uitlatingen. Wellicht van de mens die het toch goed bedoelt.

Hoe het ook zij, zoals voorheen alles werd genoten, wordt nu alles gezeefd. En ja, er blijft op het ogenblik verrekt weinig over waar je plezier aan beleeft. Wat je doet lachen, stralen en volledig laat zijn. Al wat rest is een kostbaar geschenk. Met een vurig verlangen dat je dát kunt zien.